Α. Ανάλυση κειμένου
Εισαγωγικές επισημάνσεις
Το διήγημα ανήκει στη συλλογή Το καινούργιο αμάξι (1995). Με βάση τις ιδιαίτερες ιστορικές συνθήκες και τους κοινωνικούς προβληματισμούς που καταγράφει, μπορούμε να υποθέσουμε ότι γράφτηκε κατά το διάστημα 1991-1994.
Φύλλο εργασίας
Ραψωδία Ι στ. 225-431
1
«Χαίρε,
Αχιλλέα· μήτ' εδώ και μήτε στου Ατρείδη
εις την σκηνήν παράπονο δεν έχομε του δείπνου,
και άφθονα υπάρχουν τα καλά στο
ισόμοιρο τραπέζι.
Παρατηρήστε τον 1ο στίχο της προσφώνησης.
Σε ποια πρόσωπα αναφέρεται ο Οδυσσέας και με ποια σειρά;
Για ποιο χαρακτηριστικό τους τους επαινεί;
Σχολιάστε την επιλογή του ομιλητή.
1|
Εντοπίστε και καταγράψτε λέξεις/ φράσεις, που χαρακτηρίζουν τους δύο Μονομάχους |
Λέξεις/ φράσεις & στίχος |
Ποιος τις λέει; |
Ποιο χαρακτηριστικό του ήρωα προβάλλει η λέξη; |
|
Λέξεις που χαρακτηρίζουν τον Αίαντα |
|
|
|
|
Λέξεις που χαρακτηρίζουν τον Έκτορα |
|
|
|
2
Με βάση όσα εντοπίσατε: Τι είδους χαρίσματα των 2 ανδρών προβάλλει ο Όμηρος;
Ηθικά; Σωματικά; Ψυχολογικά; Πνευματικά;
κάτι ξανθούλες χαρωπές
τις πήρε ο ύπνος
οι μορφωμένες πέσαν στο μπουφέ
οι ντίβες πιστολάκι
(υπήρξαν γενικώς
ανατροπές
στις φιναλίστ
-έγινε θέμα)
Όλα τα ερωτικά γράμματα είναι γελοία.
Δεν θα ήταν ερωτικά γράμματα αν δεν ήταν γελοία.
Στον καιρό μου έγραψα κι εγώ γράμματα ερωτικά,
Όπως κι οι άλλοι,
Γελοία.
Τα γράμματα τα ερωτικά, αν έρωτας υπάρχει,
Εισαγωγικές επισημάνσεις
► Το Διπλό βιβλίο είναι ένα νεορεαλιστικό μυθιστόρημα, έργο σταθμός στην ιστορία της μεταπολεμικής πεζογραφίας και από τα πλέον σημαντικά έργα που προσέγγισαν το ξεριζωμό από την πατρίδα και ως κοινωνικό φαινόμενο και ως ατομική τραγωδία. Εκδίδεται πρώτη φορά το 1953 και στην Ελλάδα στα 1976 και επανακυκλοφορεί ένα χρόνο με νέα επιμέλεια από το συγγραφέα. Το Διπλό βιβλίο έγινε ανάρπαστο. Το ελληνικό κοινό το ξεχώρισε αρχικά, γιατί η μετανάστευση ήταν ένα νωπό εθνικό δράμα και γιατί η πολιτική εξορία ήταν κοινωνικό φαινόμενο ακόμη ανέγγιχτο από τους συγγραφείς μας. Η δυναμική του έργου όμως έγκειται στο γεγονός ότι πίσω από τον επίκαιρο χαρακτήρα του θέματος, ο Χατζής ζωντανεύει όλη σχεδόν την ιστορία της μετεμφυλιακής Ελλάδας.
Στόχος του ήταν να αναδείξει το διπλό δράμα των επάλληλων γενιών. Η πρώτη μεταπολεμική γενιά, η γενιά των πατέρων, θυσιάστηκε μάταια για έναν καλύτερο, δικαιότερο κόσμο και η δεύτερη γενιά, τα παιδιά τους, αναγκάστηκε να τον αναζητήσει μακριά από την πατρίδα. Μοιραία ούτε σ΄ αυτόν τον κόσμο μπόρεσε να ενταχθεί, ούτε να επιστρέψει ποτέ στο δικό της. Οι μετανάστες ξεκομμένοι από την πατρίδα τους, όχι ως γεωγραφική περιοχή και αίσθημα, αλλά ως τρόπο ζωής και ζωντανή πραγματικότητα αγωνίζονταν μάταια να ενταχθούν στις ξένες αναπτυσσόμενες χώρες χωρίς να χάσουν τα ατομικά και εθνικά τους χαρακτηριστικά. Για να συμφιλιωθούν με τον ξένο τρόπο ζωής όμως, μοιραία ξέκοβαν από τον παλιό εαυτό τους. Αλλά και όσοι επέστρεφαν στην πατρίδα μετά από 20 ή και 30 χρόνια, έρχονταν αντιμέτωποι με ένα κόσμο αλλόκοτο και ξένο, με τον οποίο δεν μπορούσαν να συμφιλιωθούν. Το προσκύνημα στα πάτρια χώματα, από το οποίο αντλούσαν δύναμη στα ξένα, τούς γνώριζε μια άλλη Ελλάδα, τη μικρή Eλλάδα με τη μαγεία αλλά και με τη μιζέρια της. Ο νόστος, «το παραμύθι του Oδυσσέα για το ταξίδι της ανάγκης», όπως έγραψε κάποτε ο Χατζής, δεν μπόρεσε να επουλώσει τα τραύματα του ξεριζωμού, ούτε όμως να συγκολλήσει τις ηθικές και πνευματικές ρωγμές που άνοιξε μέσα τους η αποξένωση από την πατρίδα. Αισθάνονται τελικά μετέωροι, διχασμένοι, ξεριζωμένοι μέσα στον ίδιο τους τον τόπο. Η συντριβή και η απογοήτευση τούς οδηγεί στη μοναξιά, την απομόνωση, την εσωστρέφεια και την περιθωριοποίηση.
👇
 |
| Η χορεύτρια του Νείλου, Μουσείο Μπρούκλιν Ν.Υ |
Ένα
χαμόγελο έπεσε στο γρασίδι.
Ανεπίστρεπτο!
Και
πού θα καταφύγουν
οι νυχτερινοί σου χοροί. Στα μαθηματικά;
Τέτοια
άψογα άλματα και στροβιλίσματα-
θα ταξιδεύουν
στον
κόσμο για πάντα, δεν θα αποστερηθώ
ολότελα το κάλλος, το δώρο
της
μικρής σου ανάσας, τη μυρωδιά του βρεγμένου
χόρτου που αναδίνει ο ύπνος σου, κρίνα, κρίνα.
Η
σάρκα τους είναι ασύγκριτη.
Ψυχρές πτυχές οίησης, η κάλα,
κι
η τίγρης, που στολίζεται-
στίγματα και καυτά ολάνοιχτα πέταλα.
Του δικού μου του ανέμου φόβο είχα, η μανία
μη χαλάσει όλα τ’ άνθη τα σωστά και τα ωραία,
και ο ήλιος ο δικός μου έκαιγε μεγάλη φλόγα,
και τ’ αγέρι το δικό μου έπαψε πνοή να έχει.
