Όσο μπορείς, Αστέριος Μ.

 

Όσο μπορείς το νόημα της ζωής 

μέσα σου να κλείσεις, χωρίς να κουραστείς

Όσο μπορείς μην πέσεις στην παγίδα

ο δρόμος που διάλεξες θα έχει και καταιγίδα

Βγαίνοντας απ΄ το σχολειό, Ζακ Πρεβέρ

Απαντήσεις στις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

1.    Στο ποίημα οι μαθητές βγαίνουν από το σχολείο τους και πραγματοποιούν ένα φανταστικό ταξίδι. Ποιες επιθυμίες, όνειρα και ανάγκες αποκαλύπτει η φυγή τους από την πραγματικότητα;

α) Τα παιδιά, καθώς βγαίνουν από τη φυλακή του  σχολείου, επιβιβάζονται σε ένα τρένο και πραγματοποιούν ένα φανταστικό ταξίδι γύρω από τη γη. Αυτή η τάση φυγής είναι πρώτα από όλα απόδραση από την καταπίεση και την ανία του σχολείου. Δεν εκφράζει όμως μόνο την ανάγκη των παιδιών να δραπετεύσουν από τη φυλακή του σχολείου, αλλά τον πόθο τους να γνωρίσουν τη ζωή, να αποκτήσουν  εμπειρίες, να γνωρίσουν νέους φίλους.

24 έργα του Δ. Θεοτοκόπουλου ζωντανεύουν

Ελένη, Πρόλογος, στ. 83-191, Ελένη-Τεύκρος, Φύλλο εργασίας

Η ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης από τους Βενετούς έως την Άλωση από τους Οθωμανούς- Διαδραστική Χρονογραμμή

H ακόλουθη εικόνα είναι διαδραστική. Κάνε κλικ στους στόχους.

Η μεταμφίεση, Ρέα Γαλανάκη, Διαθεματικό Φύλλο εργασίας Λογοτεχνία, Ιστορία, Δραματική Ποίηση

Η ακόλουθη εικόνα είναι διαδραστική. Κάνε κλικ σε κάθε στόχο.
Για το φύλλο εργασίας κλικ στο Αλφα

Σύνδεση με Λογοτεχνία- Ιστορία- Δραματική Ποίηση Γ΄ Γυμνασίου. 

«Ανθρώπινα Δικαιώματα και Δημοκρατική Συνύπαρξη» Έμφυλες ταυτότητες –

Ο σεβασμός του άλλου, Δημοκρατία, Ελευθερία, Ισότητα. 

 

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Λέξεις κλειδιά: Νεοελληνική Λογοτεχνία, Ιστορία, Γ΄ Γυμνασίου

«Ανθρώπινα Δικαιώματα και Δημοκρατική Συνύπαρξη»

Έμφυλες ταυτότητες – Ο σεβασμός του άλλου, Δημοκρατία, Ελευθερία, Ισότητα.

Πύλη αναζήτησης υλικού: Δημοκρατική Παιδεία : https://www.demopaideia.gr/

Κέντρα συζήτησης:

1. Γιατί η Ελένη αναγκάζεται να μεταμφιεστεί σε άντρα;

2. Ποια υπόσχεση δίνει η Ελένη στον εαυτό της;

              Ποια συμβουλή της δίνει ο πατέρας της;

              Ποια εντύπωση σχηματίζετε για το χαρακτήρα τους 

              από αυτά που θεωρούν σημαντικά;

3. Να εντοπίστε στοιχεία στο μονόλογο της Ελένης

              που φανερώνουν την καλλιτεχνική της φύση

              και ιδιαίτερα την κλίση της στη ζωγραφική.

4. 1848:

            Αναζητήστε πληροφορίες από το σχολικό σας εγχειρίδιο

• Ποια κινήματα συγκλονίζουν την Ευρώπη;

• Ποια είναι τα αιτήματα των επαναστατών;

• Ποιες πολιτικές συνθήκες επικρατούν στο 

            νεοσύστατο ελληνικό κράτος αυτήν την περίοδο;

• Γιατί, νομίζετε, ότι  συγκινεί την ηρωίδα η κοινωνικοπολιτική κατάσταση μιας ξένης χώρας; 

5. Η Ελένη Αλταμούρα γεννήθηκε στις Σπέτσες το 1821.

            Στην Ιταλία βρίσκεται το 1848.

• Ποια δικαιώματα έχει 

           σε σχέση με τη μόρφωσή της, το γάμο, την τέχνη, 

           τις σπουδές στο εσωτερικό και εξωτερικό,

           τα ταξίδια, την καθημερινή ζωή;

• Νομίζετε ότι τα δικαιώματα της είναι διευρυμένα 

            σε σχέση με τις Ελληνίδες της εποχής της;

• Πού, νομίζετε, ότι οφείλονται;

• Στο φιλελευθερισμό του πατέρα;

• Στην κοινωνική της τάξη;

• Στη δυναμική της προσωπικότητα;

• Στο υψηλό μορφωτικό επίπεδο της Ελλάδας του 19ου αιώνα;

6. Πώς εμφανίζεται η Λασκαρίνα στο όνειρο της Ελένης;

             Ποια ερμηνεία δίνει η ηρωίδα στο όνειρό της;

7. Διαβάστε την Ενότητα 11 του σχολικού σας βιβλίου

           «Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία Γ΄ Γυμνασίου»

Λάβετε υπόψη σας: 1848 (η Ελένη στην Ιταλία)-1850 (θάνατος της Ελένης στις Σπέτσες).

Ερευνήστε και κάντε έναν ονομαστικό κατάλογο: 

Ποιος βασιλεύει στην Ελλάδα την περίοδο 1848-1850 

ποιοι εκτελούν χρέη αντιβασιλέα, πρωθυπουργού αυτό το διάστημα;

8. «Ακόμη να του πει ότι η μαθήτριά του δε φοβόταν, κι ότι, καθώς ντυνόταν, για να μεταμορφωθεί από γυναίκα σε άντρα, άκουγε τα λόγια και τις διδαχές του ένα μελίσσι γύρω της.» Πώς δικαιολογείτε τη χρήση του γ΄ ενικού προσώπου στο χωρίο;           

9. «στον ίδιο κύκλο είχαν συνταιριάξει κάποτε τα ονόματα Ελένη και Κανένας.»:  Ποιο, νομίζετε, ότι είναι το νόημα αυτής της φράσης;

10. Στην Ελένη της Γαλανάκη και στην Ελένη του Ευριπίδη το ένδυμα παίζει σημαντικό ρόλο.

         Εξηγήστε ποια είναι η λειτουργία του ενδύματος σε κάθε έργο.

11. 18 Μαρτίου του 1844: Ο Όθων ορκίζεται πίστη στο Σύνταγμα και η  εθνοσυνέλευση ψηφίζει εκλογικό νόμο, με τον οποίο καθιερώνεται η «καθολική»  ψηφοφορία. 

            Ερευνήστε: 

• ποιες κοινωνικές ομάδες αποκλείονται από το δικαίωμα ψήφου.

• ποιες  περιοχές συγκροτούν το ελληνικό κράτος αυτήν την περίοδο.

 

12. Πιστεύετε ότι είναι σημαντική η θυσία της Ελένης 

            να αποκρύπτει το φύλο της, για να σπουδάσει;

13. Τι μπορεί να εξαναγκάσει έναν άνθρωπο σήμερα να κρύψει

 ένα κομμάτι της ταυτότητάς του, μια σημαντική πτυχή του εαυτού του;

14. Υπάρχουν στο απόσπασμα ιδέες- σχόλια της Ελένης, που σας δίνουν την εντύπωση ότι δημιουργήθηκαν πολλά χρόνια μετά την εγκατάστασή της στην Ιταλία;

15. Με βάση  τον ορισμό της Βιογραφίας και του μυθιστορήματος, που θα βρείτε στο σχολικό εγχειρίδιο «Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων»,

Σε ποιο από τα δύο είδη θα κατατάσσατε το έργο;

Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας με αναφορές στο απόσπασμα.

16. Στο απόσπασμα δεν αναφέρεται ο διάλογος πατέρα – κόρης στην Ιταλία.

Με βάση όσα αποκομίσατε για το χαρακτήρα και των δύο, να γράψετε 

έναν εκτενή θεατρικό διάλογο ανάμεσά τους, που θα τελειώνει 

με τον αποχαιρετισμό του πατέρα.

17. Πιστεύετε ότι σήμερα υπάρχουν ελευθερίες και δικαιώματα των γυναικών που δεν έχουν κατακτηθεί, κατοχυρωθεί νομικά, ή καταπατούνται;

18. Παράλληλο κείμενο ( ενδεικτικοί άξονες προσέγγισης )

1. O ξενιτευμός, Claude Fauriel, Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια, επιμέλεια Αλέξη Πολίτη, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης.1999

 

Τώρα μαϊά, τώρα δροσιά, τώρα το καλοκαίρι

τώρα κι ο ξένος βούλεται να πάγει στα δικά του.

Νύχτα σελώνει τον μαύρον του, νύχτα τον καλιγώνει,

βάνει τα πέταλ’ αργυρά, καρφιά μαλαγματένια,

και χαλινάρι όμορφο, όλο μαργαριτάρια.

Η κόρη οπού τον αγαπά, η κόρη οπού τον θέλει,

κηρί κρατεί και φέγγει του, ποτήρι και κερνά του

κι όσα ποτήρια τον κερνά, τόσες φορές τον λέγει ∙

«Για πάρ’ με , πάρ΄ μ, αφέντη μου, κι εμένα μετ΄ εσένα,

να μαγειρεύω να δειπνάς, να στρώνω να πλαγιάζεις,

να στρώνω και την κλίνη μου κοντά ΄πό τη δική σου».

«Εκεί που πάνω, κόρη μου, κοράσιο δεν παγαίνει,

μόν΄ όλο άνδρες πάμ’ εκεί , νέοι και παλικάρια».

«Για  στόλισέ με φράγκικα, δώς΄ μου  κι αντρικά ρούχα,

δώς΄ μου  και άλογο γοργό, με  σέλα χρυσωμένη, 

και να τραβήξω σαν εσύ, σαν παλικάρι να τρέξω.

Μόν, πάρ’ με , πάρ΄ μ, αφέντη μου, κι εμένα μετ΄ εσένα».  

Ερωτήσεις

1. Ποιες πληροφορίες για τον κοινωνικό ρόλο της γυναίκας, όπως τον αντιλαμβάνονταν σε παλαιότερες εποχές,  μπορείτε να αντλήσετε από το παραπάνω δημοτικό τραγούδι;

2. Η γυναικεία φωνή του τραγουδιού  (Το ποιητικό υποκείμενο) δηλώνει αποφασισμένη να φορέσει αντρικά ρούχα και να αναλάβει αντρικό ρόλο. Ποιο νομίζετε ότι είναι το κίνητρο της πράξης της; 

    

    

Το τραγούδι της παιδικής ηλικίας, Peter Handke

Όταν το παιδί ήταν παιδί
περπατούσε κουνώντας τα χέρια του,
ήθελε το ρυάκι να είναι ποτάμι,
το ποτάμι να είναι χείμαρρος,
και αυτή η λακκούβα με νερό να είναι η θάλασσα.

Όταν το παιδί ήταν παιδί,
δεν ήξερε ότι ήταν παιδί,
όλα ήταν ένα μέρος της ψυχής,
και όλες οι ψυχές ήταν μία.

Το φιλί, Πωλ Βερλαίν

Το κλεμμένο φιλί, Jean Honor Fragonard, 1788

 

Φιλί, ρόδο εκατόφυλλο μες των χαδιών τον κήπο

τραγούδι επάνω στων δοντιών την πάλλευκη γραμμή,

τραγούδι που ο Έρωτας θροεί και ψιθυρίζει

με της καρδιάς τους κραδασμούς, μ' ενός Αρχάγγελου φιλί

Τα ρημάδια, Θανάσης Κωσταβάρας

ΤΑ ΡΗΜΑΔΙΑ

Φωτογραφία: Π. Καρβουνιάρης, Χειμωνιάτικη Κίμωλος

   

Τα ρημάδια

 

Τι μένει τώρα να πούμε, τι μένει να κάνουμε.
Σ’ αυτά τα άθλια σπίτια που κυλάμε τις μέρες μας.

Ξαναζώντας το ναυάγιο της φωτιάς.

 Ακούγοντας, πάλι, στις πλάκες
τα προδομένα της βήματα.

Μέρες και νύχτες
αγρύπνιας και μοναξιάς.
Κόβοντας αποκόμματα εφημερίδων

Κολλώντας πλάι πλάι απρόοπτους θανάτους.

Μετρώντας τι μας μένει ακόμα να χάσουμε.

Πρακτική Φιλοσοφία, Ε. Παπανούτσος

Πρακτική Φιλοσοφία - Παπανο... by Konstantina Milosi on Scribd