Η μεταμφίεση, Ρέα Γαλανάκη, Διαθεματικό Φύλλο εργασίας Λογοτεχνία, Ιστορία, Δραματική Ποίηση

Η ακόλουθη εικόνα είναι διαδραστική. Κάνε κλικ σε κάθε στόχο.
Για το φύλλο εργασίας κλικ στο Αλφα

Σύνδεση με Λογοτεχνία- Ιστορία- Δραματική Ποίηση Γ΄ Γυμνασίου. 

«Ανθρώπινα Δικαιώματα και Δημοκρατική Συνύπαρξη» Έμφυλες ταυτότητες –

Ο σεβασμός του άλλου, Δημοκρατία, Ελευθερία, Ισότητα. 

 

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Λέξεις κλειδιά: Νεοελληνική Λογοτεχνία, Ιστορία, Γ΄ Γυμνασίου

«Ανθρώπινα Δικαιώματα και Δημοκρατική Συνύπαρξη»

Έμφυλες ταυτότητες – Ο σεβασμός του άλλου, Δημοκρατία, Ελευθερία, Ισότητα.

Πύλη αναζήτησης υλικού: Δημοκρατική Παιδεία : https://www.demopaideia.gr/

Κέντρα συζήτησης:

1. Γιατί η Ελένη αναγκάζεται να μεταμφιεστεί σε άντρα;

2. Ποια υπόσχεση δίνει η Ελένη στον εαυτό της;

              Ποια συμβουλή της δίνει ο πατέρας της;

              Ποια εντύπωση σχηματίζετε για το χαρακτήρα τους 

              από αυτά που θεωρούν σημαντικά;

3. Να εντοπίστε στοιχεία στο μονόλογο της Ελένης

              που φανερώνουν την καλλιτεχνική της φύση

              και ιδιαίτερα την κλίση της στη ζωγραφική.

4. 1848:

            Αναζητήστε πληροφορίες από το σχολικό σας εγχειρίδιο

• Ποια κινήματα συγκλονίζουν την Ευρώπη;

• Ποια είναι τα αιτήματα των επαναστατών;

• Ποιες πολιτικές συνθήκες επικρατούν στο 

            νεοσύστατο ελληνικό κράτος αυτήν την περίοδο;

• Γιατί, νομίζετε, ότι  συγκινεί την ηρωίδα η κοινωνικοπολιτική κατάσταση μιας ξένης χώρας; 

5. Η Ελένη Αλταμούρα γεννήθηκε στις Σπέτσες το 1821.

            Στην Ιταλία βρίσκεται το 1848.

• Ποια δικαιώματα έχει 

           σε σχέση με τη μόρφωσή της, το γάμο, την τέχνη, 

           τις σπουδές στο εσωτερικό και εξωτερικό,

           τα ταξίδια, την καθημερινή ζωή;

• Νομίζετε ότι τα δικαιώματα της είναι διευρυμένα 

            σε σχέση με τις Ελληνίδες της εποχής της;

• Πού, νομίζετε, ότι οφείλονται;

• Στο φιλελευθερισμό του πατέρα;

• Στην κοινωνική της τάξη;

• Στη δυναμική της προσωπικότητα;

• Στο υψηλό μορφωτικό επίπεδο της Ελλάδας του 19ου αιώνα;

6. Πώς εμφανίζεται η Λασκαρίνα στο όνειρο της Ελένης;

             Ποια ερμηνεία δίνει η ηρωίδα στο όνειρό της;

7. Διαβάστε την Ενότητα 11 του σχολικού σας βιβλίου

           «Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία Γ΄ Γυμνασίου»

Λάβετε υπόψη σας: 1848 (η Ελένη στην Ιταλία)-1850 (θάνατος της Ελένης στις Σπέτσες).

Ερευνήστε και κάντε έναν ονομαστικό κατάλογο: 

Ποιος βασιλεύει στην Ελλάδα την περίοδο 1848-1850 

ποιοι εκτελούν χρέη αντιβασιλέα, πρωθυπουργού αυτό το διάστημα;

8. «Ακόμη να του πει ότι η μαθήτριά του δε φοβόταν, κι ότι, καθώς ντυνόταν, για να μεταμορφωθεί από γυναίκα σε άντρα, άκουγε τα λόγια και τις διδαχές του ένα μελίσσι γύρω της.» Πώς δικαιολογείτε τη χρήση του γ΄ ενικού προσώπου στο χωρίο;           

9. «στον ίδιο κύκλο είχαν συνταιριάξει κάποτε τα ονόματα Ελένη και Κανένας.»:  Ποιο, νομίζετε, ότι είναι το νόημα αυτής της φράσης;

10. Στην Ελένη της Γαλανάκη και στην Ελένη του Ευριπίδη το ένδυμα παίζει σημαντικό ρόλο.

         Εξηγήστε ποια είναι η λειτουργία του ενδύματος σε κάθε έργο.

11. 18 Μαρτίου του 1844: Ο Όθων ορκίζεται πίστη στο Σύνταγμα και η  εθνοσυνέλευση ψηφίζει εκλογικό νόμο, με τον οποίο καθιερώνεται η «καθολική»  ψηφοφορία. 

            Ερευνήστε: 

• ποιες κοινωνικές ομάδες αποκλείονται από το δικαίωμα ψήφου.

• ποιες  περιοχές συγκροτούν το ελληνικό κράτος αυτήν την περίοδο.

 

12. Πιστεύετε ότι είναι σημαντική η θυσία της Ελένης 

            να αποκρύπτει το φύλο της, για να σπουδάσει;

13. Τι μπορεί να εξαναγκάσει έναν άνθρωπο σήμερα να κρύψει

 ένα κομμάτι της ταυτότητάς του, μια σημαντική πτυχή του εαυτού του;

14. Υπάρχουν στο απόσπασμα ιδέες- σχόλια της Ελένης, που σας δίνουν την εντύπωση ότι δημιουργήθηκαν πολλά χρόνια μετά την εγκατάστασή της στην Ιταλία;

15. Με βάση  τον ορισμό της Βιογραφίας και του μυθιστορήματος, που θα βρείτε στο σχολικό εγχειρίδιο «Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων»,

Σε ποιο από τα δύο είδη θα κατατάσσατε το έργο;

Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας με αναφορές στο απόσπασμα.

16. Στο απόσπασμα δεν αναφέρεται ο διάλογος πατέρα – κόρης στην Ιταλία.

Με βάση όσα αποκομίσατε για το χαρακτήρα και των δύο, να γράψετε 

έναν εκτενή θεατρικό διάλογο ανάμεσά τους, που θα τελειώνει 

με τον αποχαιρετισμό του πατέρα.

17. Πιστεύετε ότι σήμερα υπάρχουν ελευθερίες και δικαιώματα των γυναικών που δεν έχουν κατακτηθεί, κατοχυρωθεί νομικά, ή καταπατούνται;

18. Παράλληλο κείμενο ( ενδεικτικοί άξονες προσέγγισης )

1. O ξενιτευμός, Claude Fauriel, Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια, επιμέλεια Αλέξη Πολίτη, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης.1999

 

Τώρα μαϊά, τώρα δροσιά, τώρα το καλοκαίρι

τώρα κι ο ξένος βούλεται να πάγει στα δικά του.

Νύχτα σελώνει τον μαύρον του, νύχτα τον καλιγώνει,

βάνει τα πέταλ’ αργυρά, καρφιά μαλαγματένια,

και χαλινάρι όμορφο, όλο μαργαριτάρια.

Η κόρη οπού τον αγαπά, η κόρη οπού τον θέλει,

κηρί κρατεί και φέγγει του, ποτήρι και κερνά του

κι όσα ποτήρια τον κερνά, τόσες φορές τον λέγει ∙

«Για πάρ’ με , πάρ΄ μ, αφέντη μου, κι εμένα μετ΄ εσένα,

να μαγειρεύω να δειπνάς, να στρώνω να πλαγιάζεις,

να στρώνω και την κλίνη μου κοντά ΄πό τη δική σου».

«Εκεί που πάνω, κόρη μου, κοράσιο δεν παγαίνει,

μόν΄ όλο άνδρες πάμ’ εκεί , νέοι και παλικάρια».

«Για  στόλισέ με φράγκικα, δώς΄ μου  κι αντρικά ρούχα,

δώς΄ μου  και άλογο γοργό, με  σέλα χρυσωμένη, 

και να τραβήξω σαν εσύ, σαν παλικάρι να τρέξω.

Μόν, πάρ’ με , πάρ΄ μ, αφέντη μου, κι εμένα μετ΄ εσένα».  

Ερωτήσεις

1. Ποιες πληροφορίες για τον κοινωνικό ρόλο της γυναίκας, όπως τον αντιλαμβάνονταν σε παλαιότερες εποχές,  μπορείτε να αντλήσετε από το παραπάνω δημοτικό τραγούδι;

2. Η γυναικεία φωνή του τραγουδιού  (Το ποιητικό υποκείμενο) δηλώνει αποφασισμένη να φορέσει αντρικά ρούχα και να αναλάβει αντρικό ρόλο. Ποιο νομίζετε ότι είναι το κίνητρο της πράξης της;