Άνθρωποι και Δελφίνια, Αντώνης Σουρούνης
Διαβάστε Ανάλυση του κειμένου εδώ
Φύλλο εργασίας
1
Δελφίνι γοργοπτέρυγο
Δελφίνι γοργοπτέρυγο στη ράχη σου επάνω
να ήμουν, να με πήγαινες στο σύμπαν του βυθού
το κύμα το πιο γρήγορο γλιστρώντας να το φτάνω
να παίζω, να πετάγομαι στην πλώρη καϊκιού
δροσάτο να αισθάνομαι το χάδι του νερού.
Δελφίνι ασημόγελο τη χάρη σου να είχα
να βλέπουν, να με χαίρονται τα πλάσματα της Γης
λιγάκι από τη δύναμη κι ας ήταν μία ψίχα.
Βαδίζεις μέσ’ στη θάλασσα ορθό, σαν αθλητής
εσύ ‘σαι ο καλύτερος της Πλάσης χορευτής.
Δελφίνι αγγελόφωνο, κρυστάλλινος ο ήχος
που φτάνει το τραγούδι σου ψηλά στον ουρανό
της Φύσης ο πιο όμορφα ορθοπλεγμένος στίχος
στολίδι στην κορόνα σου θα ταίριαζε θαρρώ,
ας ήταν και να κράταγα του Πάνα τον αυλό.
Ντίνος Γλαρός, Ανέκδοτη συλλογή "Ουρά από παγώνι", Ποιήματα για παιδιά
Ερωτήσεις
α. Πώς παρουσιάζεται το δελφίνι στο παραπάνω ποίημα;
β. Κυρίαρχο εκφραστικό μέσο του ποιήματος είναι τα επίθετα, που είναι διάσπαρτα και προσδιορίζουν το δελφίνι. Να τα συγκεντρώσετε και να σχολιάσετε ποιες εντυπώσεις και συναισθήματα του ποιητικού υποκειμένου αποτυπώνουν.
γ. Στο ποίημα η ατμόσφαιρα είναι ειδυλλιακή. Να τη συγκρίνετε με το ακόλουθο χωρίο του χρονογραφήματος:
Κείτονταν νεκρό, όπως είπα, στη βρόμικη άμμο, με μια αιώνια θα 'λεγα μεγαλοπρέπεια, τέτοια που λίγα ζώα διαθέτουν κι ακόμα πιο λίγοι άνθρωποι. Πάνω από μια βδομάδα ήταν σ' εκείνη τη θέση, κατάχαμα, σαν πίνακας νεκρής, κατάνεκρης φύσης, έργο κι αυτό του ανθρώπου, μέχρι που δημοσιεύτηκε η φωτογραφία του κουφαριού* του κι ήρθαν και το περιμάζεψαν, όχι από ντροπή αλλά από δημαρχιακή πολιτική.
2
Δείτε το βίντεο. Να γράψετε την είδηση που θα συμπλήρωνε ικανοποιητικά το ακόλουθο ρεπορτάζ και θα δημοσιευόταν σε ηλεκτρονική εφημερίδα υψηλού αναγνωστικού ενδιαφέροντος.
3
Να συγκρίνετε το κείμενο του Σουρούνη με το ποίημα του Κυριάκου Χαραλαμπίδη, «Ξιφίας διασχίζει το καλοκαίρι μας» (πατήστε το σύνδεσμο)
4
Διαβάστε το ποίημα του Αλέξανδρου Πούσκιν «Το αηδόνι» και απαντήστε στα ακόλουθα ερωτήματα:
α) ποιο πλάσμα συγκινεί τον Ρώσο ποιητή και για ποιο λόγο;
ποιο πλάσμα ξεχωρίζει ο Σουρούνης και γιατί;
β ) «Τους στίχους σου δεν τους ακούει μήτε τους νιώθει εκείνη!
Ανθίζει, για να φαίνεται, μα ’ναι κουφή η καρδιά της.» : Σε ποιο πρόσωπο νομίζετε ότι αναφέρονται οι καταληκτικοί στίχοι του ποιήματος;
Το αηδόνι
Του Μάη τις νύχτες κελαηδεί μες στους γαλήνιους κήπουςτ’ αηδόνι της ανατολής ανάμεσα στα ρόδα.
Το τρυφερό τριαντάφυλλο δε νιώθει ουδέ κι ακούει
και κάτω από το ερωτικό τραγούδι αποκοιμιέται.
Ποιητή, όταν την ψυχρή ομορφιά θα τραγουδήσεις, σκέψου
μόνο τ’ αηδόνι· αληθινά, προς τι να μπεις στον κόπο;
Τους στίχους σου δεν τους ακούει μήτε τους νιώθει εκείνη!
Ανθίζει, για να φαίνεται, μα ’ναι κουφή η καρδιά της.
5
α. Ποιο, νομίζετε, είναι το θέμα του ποιήματος;
II. β. Ποια κοινά στοιχεία του ανθρώπου με το δελφίνι εντοπίζει ο ποιητής;
γ. Ο ποιητής αισθάνεται ότι ο άνθρωπος έχει ανάγκη και τη «θάλασσα» και τον «αέρα» και μοιραία ζει πάντα διχασμένος. Αισθανθήκατε ποτέ να σας προσελκύουν δύο κόσμοι διαφορετικοί; Ποιοι είναι αυτοί;
«Τα δελφίνια»
Σαν τα δελφίνια είμαστε,
που περνάνε στ’ ανοιχτά
κι εμείς τα κοιτάζουμε στα βότσαλα της παραλίας ξαπλωμένοι
με τα κεφάλια μας ν’ αγγίζονται
και με τα πόδια μας πλεγμένα
κι ο κόσμος,
για λίγο,
δεν γυρίζει πια για μας
κι είναι αυτό η ευτυχία.
Σαν τα δελφίνια,
έτσι είμαστε κι εμείς,
που τη μια βυθίζονται
και σχίζουνε τα βάθη του πελάγους
και την άλλη
τινάζονται έξω με ορμή
για ν’ αναπνεύσουν οξυγόνο
και δεν μπορούν μήτε στη θάλασσα
μήτε και στον αέρα
να ζήσουν μιαν ολόκληρη ζωή,
μα πάντα διχασμένα,
κι ούτε τον ύπνο τους δεν τον κοιμούνται
ολόκληρα
μη μέσα στ’ όνειρο αποξεχαστούν,
μην έξω απ’ τ’ όνειρο παγιδευτούν
και πάθουν ασφυξία.
«Γράμματα σ’ έναν πολύ νέο ποιητή», Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος, εκδ. Πόλις, 2012
I.
6
α. Πώς παρουσιάζεται το δελφίνι στο ποίημα, Θαλασσινά τραγούδια του Γεώργιου Δροσίνη, που ανθολογείται στο περσινό σας βιβλίο;
β. Ποια θέση έχει ανάμεσα στα πλάσματα της θάλασσας, σύμφωνα με την παράστασή του στο ποίημα;
γ. Σας αρέσει αυτή η εικόνα του δελφινιού, όπως την παριστάνει ο ποιητής;
δ. Δοκιμάστε να αντικαταστήσετε την ακόλουθη στροφή με μια εικόνα του δελφινιού στη θάλασσα, όπως εσείς την φαντάζεστε.:
Στου καραβιού το πλάι
ένα τρελό δελφίνι
γοργόφτερο πετάει
και πίσω μάς αφήνει.
και σαν να καμαρώνεται
της θάλασσας το άτι
με τους αφρούς του ζώνεται
και μας γυρνά την πλάτη.
7
Σήμερα διαβάσατε την ακόλουθη είδηση. Να καταγράψετε τις εντυπώσεις και στις σκέψεις σας σε είδος κειμένου της επιλογής σας, με σκοπό να κινητοποιήσετε τους αναγνώστες για την προστασία τους ή (γ΄ επιλογή) να εκφράσετε τα συναισθήματά σας).
α. Χρονογράφημα
β. Ομιλία σε διασχολική εφηβική εκδήλωση με θέμα : «Τα παιδιά για το περιβάλλον»
γ. Προσωπικό Ημερολόγιο
Μυστήριο με θανάτους δελφινιών στο Πράσινο Ακρωτήρι: 163 ξεβράστηκαν και πέθαναν
30 Σεπτεμβρίου 2019
Περισσότερα από 160 δελφίνια ξεβράστηκαν μέσα στην εβδομάδα στο Πράσινο Ακρωτήριο.
Τα περισσότερα από τα υδρόβια θηλαστικά πέθαναν παρά τις προσπάθειες ειδικών και εθελοντών να τα οδηγήσουν πίσω στην ανοιχτή θάλασσα. Σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση BIOS Cape Verde, συνολικά 163 «πεπονοκέφαλα» δελφίνια ξεβράστηκαν σε παραλία της νήσου Boa Vista.
Περίπου 100 αξιωματούχοι, ντόπιοι και τουρίστες τραβούσαν τα δελφίνια πίσω στα βαθιά, με τις άκαρπες προσπάθειες τους να διαρκούν ώρες. Λιγότερα από 20 δελφίνια επέστρεψαν στα βαθιά και τα υπόλοιπα 136 πέθαναν και θάφτηκαν στο νησί. Μπουλντόζες έσκαψαν και έριξαν μέσα στους λάκκους τα άτυχα πλάσματα που πέθαναν κάτω από αδιευκρίνιστες, μυστηριώδεις συνθήκες. Οι εναέριες εικόνες που μετέδωσε το CBS είναι πραγματικά συγκλονιστικές.
(Από τον ηλεκτρονικό τύπο)
🐬🐬🐬🐬
 | ||||
| Ποιήματα, Γκυγιώμ Απολλιναίρ, Κεφ. "Ο Θηριομάχος ή η Ακολουθία του Ορφέα", Εκδ. Νεφέλη, 1982 |
8
Συμπληρωματικές εργασίες και ερωτήσεις
1. Εντοπίστε όλες τις εικόνες του κειμένου και γράψτε τα συναισθήματα που σας προκαλούν.
2. Υποθέστε ότι ως δημοσιογράφος καλύπτετε το ρεπορτάζ για το νεκρό και εγκαταλελειμμένο δελφίνι. Γράψτε ένα κείμενο 100- 150 λέξεων, με το οποίο θα παρουσιάζατε την είδηση στο ραδιόφωνο. (Σκεφτείτε ότι ο ακροατής/ τρια δεν θα έχει την ευκαιρία να δει εικόνα του περιστατικού).
3. Μπορείτε να προχωρήσετε σε άλλο χωρισμό ενοτήτων από αυτόν που προτείνεται εδώ;
4. Τι εννοούμε όταν λέμε ότι το αφήγημα αυτό έχει χαρακτήρα χρονογραφήματος;
(κατ΄ άλλους συγκεντρώνει περισσότερα στοιχεία δοκιμίου)
5. Με ποια μέσα ο συγγραφέας δίνει ρεαλισμό στη διήγηση;
6. Σε ποια χωρία του κειμένου ο Σουρούνης καταγράφει προσωπικές του αναμνήσεις; Ποιο σκοπό νομίζετε ότι εξυπηρετεί αυτή η αναφορά;
7. Ο συγγραφέας αγαπά ιδιαίτερα τα δελφίνια. Ποιο ζώο αγαπάτε ιδιαίτερα εσείς και με ποιες εικόνες ή αναμνήσεις το έχετε συνδέσει;
8. Ποιες άλλες συμπεριφορές των ανθρώπων κατά των ζώων θεωρείτε εσείς εγκληματικές εκτός από αυτές που θίγει ο συγγραφέας Αντώνης Σουρούνης;
9. Να σταχυολογήσετε λέξεις και εκφράσεις που δεν συναντάτε συχνά σε λογοτεχνικά κείμενα. Γράψτε τα σχόλιά σας.
10. Τι εννοεί ο συγγραφέας στο χωρίο: « Η αλήθεια είναι ότι τα αγαπάω. Κι άλλα ζώα όμως αγαπάω και τά ‘χω ξεχάσει. Υπάρχουν μάλιστα και ορισμένα που ζήσαμε μαζί και τα ξέχασα.»;
11. Ερευνήστε ποια είδη ζώων αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης ή υφίστανται κακομεταχείριση στην περιοχή σας. Ενημερώστε για το πρόβλημα τις τοπικές αρχές συντάσσοντας επίσημη επιστολή με σκοπό την προστασία τους.
12. Θα σας ενδιέφερε να συμμετάσχετε σε ένα εθελοντικό πρόγραμμα προστασίας ζώων ή μια φιλοζωική οργάνωση; Δώστε την απάντησή σας σε μια παράγραφο ανεπτυγμένη με αιτιολόγηση.
