Μωβ κιμωλίa : Η εσχάτη των ποινών, Ν. Χουλιαράς

Δείτε ευκρινέστερα το φύλλο εργασίας και κατεβάστε το από εδώ ως εικόνα και εδώ σε doc

Έργο του Συγγραφέα, Ποιητή, Μουσικοσυνθέτη και Ζωγράφου

1. Ο Δαμιανός ελπίζει ότι αυτή τη φορά θα παίξει με τους μεγάλους.

Βρείτε τα χωρία, που φανερώνουν την προσδοκία του.
Πιστεύετε ότι οι μεγάλοι καλλιέργησαν στο Δαμιανό την ιδέα ότι έχει μια θέση στην ομάδα;

Αν ναι, τότε γιατί τον απορρίπτουν;

Αν όχι, πώς εξηγείτε το χωρίο:

«Είτε με άλλους είτε μόνος του -από το μεσημέρι ως το βράδυ-κλοτσάει μια μπάλα, αλωνίζοντας το γήπεδο χειμώνα καλοκαίρι, τόσο, που έχει γίνει πια εξπέρ. Οι τρίπλες του είναι φανταστικές κι οι πάσες του μεγάλης ακρίβειας. Όλοι το ξέρουν.»

2. ντροπή, πίκρα, απογοήτευση, εξευτελισμός, απόρριψη, θρίαμβος, εκδίκηση, απομόνωση, αντίδραση, έμπνευση, ελπίδα, μοναξιά. Μπορείτε να κολλήσετε αυτές τις ετικέτες σε κάποια χωρία του κειμένου;

3. Ο Ν. Χουλιαράς εκτός από συγγραφέας και ποιητής ήταν και ζωγράφος; Υπάρχουν στοιχεία στην αφήγηση, που φανερώνουν αυτή του την ιδιότητα ;

4. Ένα ματς δεν το βλέπεις μόνο. Πρέπει και να το ακούς. Βρείτε με ποιους τρόπους ο αφηγητής μάς δίνει την αίσθηση ότι ακούμε όσα συμβαίνουν.

5. Ποιον τύπο αφηγητή διακρίνουμε στις παρακάτω φράσεις:

«Γι’ αυτό, φέρνει στο νου του, γρήγορα ένα ένα»

«Δεν ακούω τι λένε»

6. Ο αφηγητής επιμένει να αναφέρει το αγόρι με το ονοματεπώνυμό του, κάτι που δεν συνηθίζεται, όταν πρόκειται για ένα 9χρονο παιδί.

Γιατί, πιστεύετε, ότι το κάνει; Ποια είναι η πρόθεσή του;
Τι νομίζετε ότι προσφέρει αυτή στην παρουσίαση του κεντρικού ήρωα;

7. Διαβάστε το απόσπασμα:

«Στο γήπεδο επικρατεί απόλυτη σιωπή… γι' αυτό ζητάει πέναλτι και το κερδίζει αμέσως.»

Υπογραμμίστε τις φράσεις που θα έλεγε ένας αθλητικός δημοσιογράφος περιγράφοντας τον αγώνα στο ραδιόφωνο. Τι παρατηρείτε; Ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα , αν έλειπαν;
Παρατηρήστε αυτές που δεν ταιριάζουν με αθλητική ανταπόκριση. Σχολιάστε τις. Πώς θα χαρακτηρίζατε αυτές τις λέξεις;
Μεταγράψτε (ξαναγράψτε) το απόσπασμα εμπλουτίζοντάς το σαν να είστε αθλητικός δημοσιογράφος.
Ξαναγράψτε αυτή την περιγραφή σαν να είστε ο Δαμιανός και απευθύνεστε σ΄ ένα φίλο σας, που δεν είδε τον αγώνα.

8. Βρείτε ξένες λέξεις. Ποιο σκοπό εξυπηρετεί η χρήση τους.

9. Ποια κωμικά στοιχεία της περιγραφής δίνουν χιουμοριστικό τόνο στην αφήγηση;

10. Πώς εξηγείτε την αντικατάσταση της ελληνικής φανέλας από τη σουηδική και πώς την κρίνετε;

11. Το διήγημα αρχίζει έτσι:

«Δεν υπάρχει άλλος στο νησί που να ξέρει τόσο καλά το γήπεδο όσο ο Δαμιανός Καράντζας.»

Και τελειώνει έτσι:

«…η Σιλόνα -η μικρή Ρουμάνα που δουλεύει σαν καθαρίστρια στο Time- βαδίζει μόνη προς τα βράχια του Σταυρού.»

Σχολιάστε την επιλογή του συγγραφέα:

Ποια είναι η σημασία της παρουσίας της Σιλόνας;
Ποια κοινά ή ποιες διαφορές έχουν τα δύο παιδιά;

12. Διαβάστε το ακόλουθο ποίημα και βρείτε αντιστοιχίες με το διήγημα:

«Ποδοσφαιρικοί αγώνες»

Από παιδί του άρεσε να κάνει την μπάλα σκαμνάκι.

Έχοντας μάθει τους χειρισμούς μιας τέλειας ισορροπίας

Μπορούσε να κάνει οτιδήποτε.

Καθισμένος εκεί, χρησιμοποιώντας κάθε μόριο

Του σώματος και του πνεύματός του

Με τις ανάλογες κινήσεις γεννούσε πλήθος λέξεων

Και, αν όχι ποιήματα, έργα –ούτως ειπείν αιωνιότητας-

Οπωσδήποτε ανθρώπους κατ’ εικόνα και ομοίωσή του.

Καμιά φορά και θεούς.

Όλα ήταν αληθινά με μόνη εξαίρεση τα φτερά.

Αυτά που φυτρώνουν στα γήπεδα των ποδοσφαιρικών αγώνων

Και βγαίνουν από τους αστραγάλους των ποδιών

Για να εξαφανίσουν από προσώπου γης τα παιδικά όνειρα

Και για να δώσουν το πρώτο λάκτισμα στην ύποπτη αθωότητα των αγγέλων.

Ρούλα Κακλαμανάκη

13. Το ακόλουθο κείμενο γράφτηκε και δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του συγγραφέα Νίκου Δήμου. Διαβάστε το και απαντήστε με ανάλογο τρόπο στις ερωτήσεις που απευθύνει στον αναγνώστη ο συντάκτης στο τέλος του κειμένου.

Κιτρινόμαυρη Ραψωδία

Τι είναι αυτό που σε κάνει οπαδό μίας ομάδας;
Οπαδός ενός κόμματος γίνεσαι γιατί ταιριάζει με τις απόψεις σου, σε εκφράζει ταξικά ή ιδεολογικά, ή επειδή πιστεύεις στον αρχηγό του. Πιστός μίας θρησκείας γίνεσαι γιατί (συνήθως) γεννιέσαι μέσα σε αυτήν και ακολουθείς την παράδοση της οικογένειάς σου. Η εθνική σου ταυτότητα καθορίζεται κι αυτή από την γέννησή σου και τους γονείς σου. Όμως γιατί κάποιος που γεννήθηκε μέσα σε Γαύρους, γίνεται Βάζελος;

Η ποδοσφαιρική μας ταυτότητα είναι, μετά την εθνική, την θρησκευτική και την πολιτική, η τέταρτη σπουδαιότερη. (Για μερικούς είναι πρώτη). Οι πραγματικοί οπαδοί είναι πρώτα πιστοί και μετά φίλαθλοι. Η ομάδα τους είναι Ιδέα, Θρησκεία, Θρύλος, Πατρίδα. Πάντα έτοιμοι να υποφέρουν, να πολεμήσουν, να πανηγυρίσουν ή να βρίσουν.

Εγώ, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, ήμουν ΑΕΚτζής.
Γιατί; Δεν ξέρω. Το σπίτι, η οικογένεια, το περιβάλλον, ποδοσφαιρικά αδιάφορο. Καμία σχέση με Κωνσταντινούπολη. Η γειτονιά αριθμούσε μερικούς Ολυμπιακούς και Παναθηναϊκούς. Ήμουν, από ότι θυμάμαι, ο μόνος κιτρινόμαυρος.

Ήταν Κατοχή. Μπάλα δεν είχαμε δει ποτέ – παίζαμε με λαστιχένια παιδικά τόπια, και, αφού χάθηκαν και αυτά, με ..κάλτσες. Ναι, χιλιομπαλωμένες μάλλινες κάλτσες που δεν φοριόνταν πια τις έραβαν οι μανάδες όλες μαζί και γίνονταν κάτι σαν μπάλα. Παίζαμε σε αλάνες – αλλά κυρίως στους δρόμους. Άδειοι ήταν, ζήτημα αν περνούσαν τρία αυτοκίνητα την ημέρα.

Ήμουν λοιπόν ΑΕΚ. Μη φανταστείτε φανέλες και κασκόλ – δεν υπήρχαν τότε τέτοια πράγματα. Τα χρώματα τα ξέραμε ...θεωρητικά. Μαθαίναμε όμως τα ονόματα των ποδοσφαιριστών. Θεοί μου ήταν ο Ρίμπας (και μετά ο Δελαβίνιας, σπουδαίοι τερματοφύλακες) οι Μαρόπουλος, Μάγειρας, Τζανετής και αργότερα ο Σταματιάδης, ο μέγας Μίμης Παπαϊωάννου και ο εξίσου σημαντικός Νεστορίδης, ο μόνιμος Σεραφείδης... Αρκετούς από αυτούς τους χάρηκα στο γήπεδο. (Τηλεόραση δεν υπήρχε, βέβαια). Γήπεδο σκληρό σαν τσιμέντο το καλοκαίρι και μαλακό σαν βούρκος το χειμώνα.

Έχασα την ΑΕΚ όταν έφυγα για σπουδές στην Γερμανία. Εκεί βέβαια είδα άλλο ποδόσφαιρο. Εκεί, ως Ελληνο-Βαυαρός, έγινα οπαδός της Bayern. (Παρόλο που τότε δεν ήταν η καλύτερη ομάδα της πόλης και έχανε από την 1860).Αλλά το ΑΕΚάκι δεν το ξέχασα. Κι ακόμα και σήμερα το παρακολουθώ. Έγραψα πριν: το ΑΕΚάκι. Κανένας οπαδός του Παναθηναϊκού ή του Θρύλου δεν θα έδινε υποκοριστικό στην ομάδα του. Ίσα-ίσα που χρησιμοποιούνε μόνο υπερθετικά. Αλλά η ΑΕΚ είναι λιγότερο πομπώδης και πιο οικεία. Ή έτσι μου φαίνεται εμένα...
Εσείς τι ομάδα είστε; Και ξέρετε γιατί;

Νίκος Δήμου

14. Ακούστε: