Η κρίση και οι απώλειες της αυτοκρατορίας κατά τον 11ο αιώνα (1025-1081)
1.Η κρίση του Βυζαντίου μετά τους Μακεδόνες και τα
αίτιά της
Θάνατος Βασιλείου του Β΄ το 1025 τέλος Μακεδονικής
Δυναστείας, → πτώση της δύναμης του Βυζαντίου, η οποία με περιόδους αναλαμπής
θα διαρκέσει ως το 1453.
Αίτια της
κρίσης τον 11ο αιώνα:
1. Η ψευδαίσθηση, μετά τις επιτυχίες
των Μακεδόνων, ότι το κράτος είναι στρατιωτικά ανίκητο.
↓
Αποτελέσματα:
- παραμέληση στρατού
- παραμελήθηκε ο στόλος
- διαλύθηκαν σταδιακά τα θέματα και ο θεματικός στρατός των ελεύθερων γεωργών
- η στρατιωτική θητεία μπορούσε να εξαγοραστεί με ένα χρηματικό ποσό
- τα χρήματα αυτά χρησιμοποιήθηκαν για την πληρωμή μισθοφόρων
- πολλοί ξένοι μισθοφόροι χρησιμοποιήθηκαν σε ανώτερες στρατιωτικές θέσεις
2. Η
κυβέρνηση γινόταν όλο και πιο αυταρχική
3. Επιβλήθηκαν νέοι φόροι στις επαρχίες, → συχνές
αγροτικές εξεγέρσεις
4. 1060
εκδηλώθηκε πολιτική αστάθεια σχετικά με το ποιος θα ανεβεί στο θρόνο
2. Στρατιωτικές συνέπειες της κρίσης
α) Οι Σελτζούκοι
Τούρκοι, ένας τουρκικός λαός από την Ανατολή, συντρίβουν το 1071 στη
μάχη του Ματζικέρτ (κοντά στη λίμνη Βαν της Αρμενίας) το μισθοφορικό
βυζαντινό στρατό.
β) Το ίδιο
έτος (1071) στη Δύση οι Νορμανδοί αφαιρούν από το Βυζάντιο τις
τελευταίες ιταλικές του κτήσεις.
γ) Στα
βόρεια σύνορα αναδεικνύονται ως νέοι επικίνδυνοι εχθροί οι Ούγγροι και
οι Σέρβοι.
3. Το παράθεμα στη σελ. 54 παρουσιάζει τους λόγους της
συντριβής στο Ματζικέρτ:
α) Ο
αυτοκράτορας Ρωμανός Δ΄ ο Διογένης ξεκίνησε βιαστικά για την εκστρατεία
β) Ο στρατός
αποτελούνταν κυρίως από ξένους μισθοφόρους
γ) Αυτοί
ήταν φτωχοί, αγχωμένοι και άοπλοι
δ) Οι
στρατιώτες ήταν ανεκπαίδευτοι, απλήρωτοι και χωρίς προμήθειες
ε) Ήταν δειλοί
και ανίκανοι.
στ) Αντίθετα,
οι εχθροί ήταν τολμηροί, επίμονοι και
έμπειροι στον πόλεμο.
