Σταυροφορίες

GEORGE INNESS, CLASSICAL MARCH OF THE CRUSADES, 1850

                                                     

     Τι ήταν οι σταυροφορίες;

Μεγάλες πολεμικές εκστρατείες των Χριστιανών της Δύσης εναντίον Μουσουλμάνων, με την πρωτοβουλία και ευλογία των παπών από τον 11^Ο  αιώνα και μετά.

Αίτια:

1) Φήμες για αγριότητες των Αράβων και των Σελτζούκων Τούρκων κατά των προσκυνητών στους Άγιους Τόπους.

2) Τα οικονομικά προβλήματα της Δύσης(υπερπληθυσμός, έλλειψη γης)

3) Η έκκληση του Αλέξιου Α’ Κομνηνού προς τους ηγεμόνες των Σταυροφόρων για βοήθεια, επειδή δεχόταν ισχυρή πίεση από τους Σελτζούκους.

Σκοπός:

Η απελευθέρωση του Παναγίου Τάφου και των Αγίων Τόπων της Παλαιστίνης και του Ισραήλ που είχαν κατακτήσει οι Σελτζούκοι (1077). → 4 σταυροφορίες.

Οι πιο σημαντικές σταυροφορίες:

Η 1^η  ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ (1096-1099)

Κηρύχθηκε από τον πάπα Ουρβανό Β’ στην Κλερμόν της Γαλλίας (1095).

ΚΙΝΗΤΡΑ: κυρίως θρησκευτικά-, αλλά και οικονομικά προβλήματα (υπερπληθυσμός, έλλειψη γης). Στην ουσία, ήταν δύο σταυροφορικοί στρατοί :  

1. ο απλός λαός,  ανοργάνωτος→ ηττήθηκε από τους Τούρκους
2. οι φεουδάρχες ●  νίκησαν τους Τούρκους. ● ξαναπήραν εδάφη →  παραχώρηση στο Βυζάντιο μετά από συμφωνία. ● ίδρυσαν ηγεμονίες και μικρά κρατίδια στη Συρία και την Παλαιστίνη

(την Κομητεία της Έδεσσας , το Πριγκιπάτο της Αντιόχειας , το Βασίλειο της Ιερουσαλήμ  και την  Κομητεία της Τρίπολης)

Η 2^η  και η 3^η  ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ (12^ος αιώνας)

Απέτυχαν και οι δύο. Το Βυζάντιο χάνει την Κύπρο. Μετά την 3^η Σταυροφορία η Κύπρος καταλήφθηκε από τον Άγγλο βασιλιά Ριχάρδο Λεοντόκαρδο και πουλήθηκε στον Γάλλο Γουίδο Λουζινιάν (1192). Η Κύπρος παρέμεινε κάτω από την κυριαρχία των Δυτικών^▪1  για 4 αιώνες.

Η 4^η ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ

Υποχωρούν τα θρησκευτικά κίνητρα και κυριαρχούν τα οικονομικά. Οι Φράγκοι^▪2 σταυροφόροι που είχαν ως αρχικό στόχο την Αίγυπτο και τη Συρία, άλλαξαν πορεία και κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη στις 13 Απριλίου του 1204. Η Φραγκική κατοχή κράτησε  μέχρι τα 1261. →(Λατινική "Αυτοκρατορία των Στενών")

Ηγέτες της 4^ης Σταυροφορίας: Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄, Δόγης  Ερρίκος  Δάνδολος  και του Γερμανός  Βασιλιάς  Φίλιππος  της Σουηβίας.

         

    Χρήσιμοι Όροι

^▪1Λατίνοι- Δυτικοί: στις βυζαντινές πηγές ονομάζονται μ’ αυτούς  τους όρους όλοι οι Χριστιανοί της Δύσης, οι οποίοι είχαν ως επικεφαλής τον Πάπα της Ρώμης, επειδή η Θεία Λειτουργία στη Δυτική Εκκλησία γινόταν στα Λατινικά. Η κυριαρχία των Χριστιανών της Δύσης στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ονομάζεται γι’ αυτό το λόγο Λατινοκρατία.

^▪2Φράγκοι: την εποχή αυτή ο όρος δηλώνει γενικά τους Χριστιανούς της Δύσης, επειδή οι Φράγκοι ήταν ο ισχυρότερος χριστιανικός λαός της Δύσης για αιώνες. Ο όρος Φραγκοκρατία ισοδυναμεί με τον όρο Λατινοκρατία.

O Χριστός οδηγεί τους Σταυροφόρους, 14ος αιώνας